دیوان عماد خراسانی

معرفی دیوان عماد خراسانی

دیوان عماد خراسانی بخشی از اشعار عمادالدین حسن برقعی است متخلص به «عماد» (۱۲۹۹ مشهد – بهمن ۱۳۸۲)، فرزند سید محمدتقی معین دفتر، یکی از غزل‌سرایان طراز اول معاصر ایران.

عماد در سه سالگی مادر و در شش سالگی پدر خود را از دست داد و سرپرستی‌اش بر عهده‌ی جد مادری‌اش سید محمد اقتدار التوليه افتاد؛ سال ششم ابتدایی را می‌گذراند که از نعمت این سرپرستی محروم ماند و ناگزیر به ترک تحصیل شد. وی از نه سالگی شعر سرودن را آغاز کرد و پیش از رسیدن به سی سالگی دو دفـتـر شــعر (یک مثنوي پانصد بیتی با عنوان یک شب در بهشت (۱۳۲۰) و چند غزل از عماد (۱۳۲۹)) در مشهد منتشر ساخت. او نخست «شاهین» تخلص می‌کرد و چندی بعد آن را به «عماد» تغییر داد. وی، در ۱۳۳۱، به قصد اقامت دائم در تهران، زادگاه خود را ترک کرد و تا پایان عمر در پایتخت ماند. این شاعر خوش‌ذوق و هنرمند خراسانی افزون بر طبع موزون، همچون عارف، از آوازی دلنشین نیز بهره‌مند بود و در مجالس دوستانه، اشعار خود را به آواز می‌خواند.

عماد اشعار فراوانی در انواع قالب‌ها از قصیده و غزل و مثنوی گرفته تا قطعه و مسمط و رباعی و مقداری شعر به لهجه محلی مشهدی سروده و مختصری نیز شیوه‌ی نو را در شعر آزموده ولی آن را پی نگرفته است. در مقدمه‌ای که مهدی اخوان ثالث شاعر همشهری عماد، در ۱۳۴۱، بر ورقی چند از دیوان عماد خراسانی شامل ۲۶۰۰ تا ۲۷۰۰ بیت نوشته، شمار ابیات سروده‌های او را تا آن زمان در حدود سی‌هزار بیت دانسته است. عماد، از آن پس، چهل سال دیگر هم شعر سروده است. بنابراین، شمار ابيات (مجموع سروده‌های) او به مراتب از سی‌هزار بیشتر است. لیکن به‌نظر نمی‌رسد که بیش از یک سوم این مقدار به چاپ رسیده باشد. در واقع آنچه زیر عنوان ديوان عماد خراسانی چند سالی پیش از مرگ شاعر چاپ شده و احتمالاً تا کنون چیزی بدان افزوده نشده است به بیش از حدود شش هزار و پانصد بیت نمی‌رسد.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی ـ اسلامی (جلد چهارم)