ظلمت در نیمروز | آرتور کویستلر

معرفی کتاب ظلمت در نیمروز

«ظلمت در نیمروز» بازنمایی دادگاه های نمایشی و تصفیه های استالینیستی است که یک سال پیش از جنگ جهانی دوم در شوروی اوج گرفت. روباشوف، شخصیت اصلی داستان، از رهبران انقلاب ۱۹۱۷ است که تحت بازجویی های سخت به اعمالی اعتراف می کند که هرگز از او سر نزده است. روباشوف شخصیتی خیالی است، اما کوستلر او را بر اساس ویژگی های رهبران فکری انقلاب بلشویکی و سیاستمداران برجستۀ شوروی خلق کرده است و شرح زندان و اعترافات او بازتاب آرای سیاسی روز است. بسیاری روباشف را الهام گرفته از سرگذشت نیکلای بوخارین می دانند. جرج اورول در این مورد می نویسد: «روباشوف می تواند تروتسکی، بوخارین، راکوسکی یا هر یک از دیگر شخصیت های نسبتاً مردمی در میان بلشویک های قدیمی باشد.» فارق از شباهت روباشـف با رهبران اولیه شوری، روباشوف تاحد زیادی خود کوستلر هم می تواند باشد و «ظلمت در نیمروز» بیشتر از آن که اعترافات بوخارین باشد، اعترافات کوستلر است. تلاشی است برای درک این موضوع که منطق انقلاب چگونه او را فریفت. «ظلمت در نیمروز» از تأثیر گذارترین رمان های سیاسی قرن است و در زمره مهم ترین آثار روشنفکری علیه کمونیسم به شمار می رود. بسیاری این کتاب را نقطه عطفی در گذر از دههٔ ۱۹۳۰ به سال های جنگ سرد شمرده اند. «ظلمت در نیمروز» اصطلاحی است که از انجیل گرفته شده و به معنای آن است که کسی به گناه ناکرده دم تیغ برود: «به هنگام نیمروز، ظلمت همه جا را فراگرفت و تا ساعت سه بعد از ظهر ادامه یافت. در این وقت عیسی با صدای بلند فریاد زد: «خدای من، خدای من چرا مرا تنها گذارده ای؟» «ظلمت در نیمروز» در ایران نیز کتابی مطرح و بحث برانگیز بود و علاوه بر ترجمه مژده دقیقی، چهار ترجمه دیگر از این کتاب به فارسی منتشر شده است. فضل تقدم با علی اصغر خبره زاده است که در سال ۱۳۳۰ نخستین بار آن را با عنوان «هیچ وهمه» از روی ترجمه فرانسه به فارسی برگرداند. یک سال بعد ترجمه ناصر قلی نوذری با عنوان «ظلمت نیمروز» منتشر شد. سال بعد محمود ریاضی و علی اسلامی ترجمه تازه ای از آن ارائه کردند و در سال ۱۳۸۰ ترجمه اسدالله امرایی از این رمان منتشر شد.

منبع: سیاست نامه شماره ۴ و ۵