شرفنامه | نظامی گنجه ای

معرفی کتاب شرفنامه

شرفنامه (سروده‌ی بعد از ۵۹۳ (احتمالا ۵۹۷) قمری) منظومه‌ای داستانی (حدود ۶۸۰۰ بیت) در قالب مثنوی در بحر متقارب مثمن مقصور، در اسکندرنامه‌ی نظامی.

این داستان که بی‌شباهت به اسکندرنامه‌ی قدیم د داستان اسکندر در شاهنامه نیست، سرگذشت اسکندر از ولادت تا فتح ممالک و بازگشت به روم را بازمی‌گوید. در واقع نظامی سعی کرده است ضمن پیروی از فردوسی، روایت او را دنبال کند و بخش‌های ناگفته‌ی آن را به نظم کشد. در بخش اعظم آن، سفرهای اسکندر در خشکی برای رسیدن به انتهای جهان وصف می‌شود و او به مثابه‌ی فاتحی – آن گونه که در تاریخ هست ـ نمایان می‌گردد.

آن را اسکندرنامه‌ی برّی و شرفنامه‌ی اسکندری نیز خوانده‌اند. در بعضی نسخه‌های خطی و حتی چاپی، بر عکس مشهور، نام این قسمت اقبالنامه و نام قسمت دوم شرفنامه آمده است.

این منظومه که نظامی آن را به نام نصرت الدین ابوبکر ابن محمد جهان‌پهلوان تصنیف کرده است، نخستین بار در ۱۲۹۲ قمری در هند و پس از آن بارها در ایران و دیگر کشورها به طبع رسید و از جمله‌ی منقح‌ترین چاپ‌ها، نسخه‌ی بهروز ثروتیان است که در ۱۳۶۸ شمسی منتشر شد. 

منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387