معرفی نيكولو ماکیاوللی

نيكولو ماکیاوللی (Niccolo Machiavelli) زاده ی سال ۱۴۶۹ م (۸۴۸ ه.ش) را می توان بنیان گذار «علم سیاست جدید» خواند و مشهورترین / مهم ترین رساله و اثرش که این گزاره را ثابت می کند همین کتاب شهریار است. شهریار گرچه به ظاهر در تداوم سنت «سیاست نامه نویسی» یا «نصیحه الملوک نگاری» قرون وسطی نوشته شده است؛ اما به علت زاویه نگاه و شیوه ی نگارش می توان آن را آغاز گسست از این سنت و نقطه ی شروع رساله های جدید در علم سیاست دانست. مهم ترین دلیل برای این کار توجه مولف به «واقعیت» های جهان سیاست به جای «آرمان»های سیاسی و نگرش تجربی آن به شیوه ی علوم تجربی مدرن است. ماکیاوللی، شهریار را به لورنتسو مدیچی فرمانروای فلورانس تقدیم کرده است که این تقدیمیه ظاهرا به امید رسیدن به مقامی سیاسی بوده و همین مشرب سیاسی شخصی مولف سبب طعنه های بسیاری در تاریخ شده است. با وجود این قابل انکار نیست که ماکیاوللی در این کتاب مخاطبی فراتر از فرمانروای فلورانس داشته و در واقع به نوعی همه ی پادشاهان را مورد خطاب قرار داده است. ماکیاوللی پیش از آن که نویسنده ای چیره دست و نظریه پردازی سترگ باشد؛ سیاستمدار و دیپلماتی شناخته شده در ایتالیای پاره پاره از تجزیه ی امپراتوری روم بود و از این جهت هنر او را در پیوند میان سیاست عملی و سیاست نظری دانسته اند. شهریار (یا شاهزاده) در ایران (و بیشتر نقاط جهان) مشهورترین کتاب ماکیاوللی است و به همین سبب بسیاری گمان برده اند که او سلطنت طلبی افراطی است در حالی که دیگر اثر ماکیاوللی (گفتارها) نشان از تمایلات جمهوری خواهانه ی او دارد. ماکیاوللی در۱۵۲۷ م (۹۰۶ ه.ش) در گذشت.

منبع: سیاست نامه شماره ۴ و ۵