معرفی شهریار
شهریار شهرت و تخلص «(سید میر) محمدحسین بهجت (خشکنابی) تبریزی» شهریور ۱۲۸۵ (۱۲۸۳ در شناسنامه)؛ تبریز – شهریور ۱۳۶۷؛ تهران) شاعر، متخلّص به «بهجت» و (از ۱۳۰۰) «شهریار».
چند سالی از کودکی را در روستاها و از جمله روستای اجدادی‌اش خشکناب گذراند. تحصیلات ابتدایی را در تبریز به انجام رساند و همزمان زبان‌های عربی و فرانسوی آموخت. در اسفند ۱۲۹۹ برای ادامه‌ی تحصیل به تهران عزیمت نمود و وارد دارالفنون شد. در ۱۳۰۳ وارد مدرسه‌ی عالی طب شد اما ظاهراً به واسطه‌ی ناکامی عشق دوران جوانی، در آخرین ترم تحصیلی آن را رها کرد. در ۱۳۱۰ به استخدام اداره‌ی ثبت اسناد درآمد و تا چند سال بعد در شهرهای مختلف و در ادارات گوناگون چون شهرداری و بهداری و بانک کشاورزی به کار پرداخت. در ۱۳۳۲ به تبریز بازگشت. در ۱۳۳۷ وزارت فرهنگ وقت روز ۱۶ اسفند را به نام «روز شهریار» در تاریخ آذربایجان نامگذاری کرد. در ۱۳۴۴ از بانک کشاورزی و پیشه و هنر بازنشسته شد. در ۱۳۴۸ دانشگاه تبریز به او عنوان استاد افتخاری دانشکده‌ی ادبیات را داد. در ۱۳۵۲ به تهران رفت و چهار سالی در تهران بود و در ۱۳۵۶ برای همیشه به تبریز بازگشت.
شعر شهریار از دل برآمده است و او پیش از آنکه به ظاهر و صناعت اشعارش توجهی داشته باشد سوز درونش را بیان می‌کرد. از این رو، غزلیاتش شورانگیز است و بر دل می‌نشیند، هر چند که خالی از ایراد نیز نیست. اخوان ثالث در دفتر ارغنون از او به عنوان «تُرک غزل‌سرا» یاد کرده است: امید بنده‌ی ترکی غزل‌سراست که گوید / نوشتم این غزل نغز با سواد دو دیده.
منظومه‌ی آذری حیدربابایه سلام که با بیانی دلچسب و نوستالژیک خطاب به کوه «حیدربابا» در حوالی خشکناب به بازگویی یادها و خاطره‌های شاعر از دوره‌ی کودکی می‌پردازد، نزد اغلب آذری‌ها و ترک‌زبانان از محبوبیتی کم‌نظیر برخوردار است و در میان ایشان کمتر کسی است که آن را نشناسد یا مصراعی از آن را به یاد نداشته باشد.
اشعار شهریار (فارسی حدود 28000 بیت و ترکی حدود ۳۰۰۰ بیت) عمدتاً در انواع قالب‌های کلاسیک و بعضاً نیمایی است و برخی از آن‌ها در کشورهای ترک‌زبان همجوار نیز شناخته شده است.
منظومه‌ها: روح پروانه (۱۳۰۸)؛ صدای خدا (۱۳۲۱؛ با مقدمه‌ی حسن ارسنجانی)؛ قهرمان استالین‌گراد (۱۳۲۵؛ با مقدمه‌ی علی شاهنده).
دفتر شعر: نغمه‌های خون (۱۳۶۳).
به زبان آذری: حیدربابایه سلام (۱۳۳۲؛ تبریز؛ (۳۸۰ مصراع)؛ چاپ دوم با اضافات و مقدمه‌ی منوچهر مرتضوی: ۱۳۴۶؛ تبریز)؛ شهریارین آذربایجان دیلینده اثرلری (۱۳۶۱؛ به کوشش یحیی شیدا)
دیوان‌ها: دیوان شهریار تبریزی (۱۳۱۰؛ با مقدمه‌ی محمدتقی بهار)؛ شهریار ۱. غزلیات، رباعیات، قطعات (۱۳۲۸؛ انتشار در ۱۳۳۳ با مقدمه‌ی علی زهری)؛ شهریار ۲. مثنوی‌ها، قصیده‌ها، و اشعار متفرقه (۱۳۳۵)؛ شهریار ۳. مكتب شهریار (۱۳۳۵)؛ شهریار ۴. افسانه‌ی شب و سایر آثار (۱۳۳۶).
دیوان شهریار در ۱۳۱۰ با حجمی اندک منتشر شد و طی سال‌های بعد بدان افزوده شد تا آنکه در ۱۳۴۶ با عنوان کلیات دیوان شهریار در پنج جلد در تبریز منتشر شد. از ۱۳۷۰ کلیات دیوان شهریار در چهار جلد منتشر می‌شود.
منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387
