معرفی شمس لنگرودی
نام قلمی: «محمدتقی جواهری گیلانی» (متولد آبان ۱۳۲۹؛ لنگرود) پژوهشگر شعر؛ شاعر.
تحصیلات متوسطه را در زادگاهش در رشته‌ی ریاضیات به اتمام رساند. سپس به رشت رفت و وارد مدرسه‌ی عالی بازرگانی شد و در رشته‌ی اقتصاد و بازرگانی لیسانس گرفت. در ۱۳۵۴ به تهران عزیمت کرد و وارد محافل روشنفکری شد. مدتی نیز به سبب فعالیت‌های سیاسی به زندان افتاد. به‌رغم رشته‌ی تحصیلی‌اش عمدتاً به کار ویراستاری و تدریس و تحقیق اشتغال داشته است. شاعری را با سرودن اشعار کلاسیک آغاز کرد اما خیلی زود به نوسرایی گرایید. یک چند شیفته‌ی رمانتیسم توللی شد اما دیری نگذشت که به دنبال آشنایی با نادرپور و سیاوش کسرایی، شعرش متأثر از فضای سیاسی وقت، رنگ‌وبوی چریکی گرفت. شعرهای دهه‌ی ۱۳۶۰ او عموما فضایی تلخ و تاریک دارد اما این تلخی و تاریکی در اشعار متأخرتر وی جای خود را به آرامشی متانت‌بار داده است.
علاوه بر شاعری، شعرشناسی برجسته است و احاطه‌ای چشمگیر بر تاریخ شعر نو در ایران دارد.
دفترهای شعر: رفتار تشنگی (۱۳۵۵)؛ در مهتابی دنیا (۱۳۶۳)؛ خاکستر و بانو (۱۳۶۵)؛ جشن ناپیدا (۱۳۶۷)؛ قصیده‌ی لبخند چاک‌چاک (۱۳۶۹)؛ تنهایی برای بلبل چوبی (۱۳۷۹)؛ پنجاه‌و‌سه ترانه‌ی عاشقانه (۱۳۸۳)؛ باغبان جهنم (۱۳۸۴؛ سروده‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲)؛ ملاح خیابان‌ها (۱۳۸۶).
رمان‌ها: رژه بر خاک پوک (۱۳۷۲)؛ شبی که مریم گم شد (۱۳۷۸).
پژوهش‌های ادبی: گردباد شور جنون (سبک هندی و کلیم کاشانی؛ ۱۳۶۶)؛ مکتب بازگشت (تحقیق در تاریخ شعر در دوره‌های افشاریه، زندیه، قاجاریه؛ ۱۳۷۲)؛ تاریخ تحلیلی شعر نو (دوره‌ی کامل چهار جلدی: ۱۳۷۷؛ برنده‌ی جایزه‌ی بیژن جلالی» (۱۳۸۱))؛ نیما یوشیج: از جان گذشته به مقصود می‌رسد (۱۳۸۰). گفتگوها: بازتاب زندگی ناتمام (۱۳۸۵).
منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387
