معرفی بهرام بیضائی
بهرام بیضائی، (متولد دی ۱۳۱۷ تهران) فیلم ساز و نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس و کارگردان تئاتر و پژوهشگر است.
از کودکی با تعزیه آشنا شد و در سالهای دبیرستان نخستین اثرش را نگاشت. پیش از آنکه به عنوان فیلمساز یا نمایشنامهنویس حرفهای شروع به کار کند از ۱۳۳۸ به تحقیق دامنهداری در زمینهی ریشههای نمایش در ایران، یعنی تعزیه و تقلید و نقالی و نمایشهای تخت حوضی و عروسکی، و همچنین نمایش در کشورهایی چون چین و ژاپن دست زد و از نخستین کسانی بود که در این زمینه کتابهایی منتشر ساختند. در طول عمر حرفهای خود جوایز و افتخاراتی بهویژه در عرصهی سینما و تئاتر کسب کرده است و در ۱۳۸۷ لوح تقدیر «جایزهی ادبی روزی روزگاری» به پاس پنجاه سال آفرینش خلاقانه و پیوسته بدو اهدا گردید. اگر چه شهرت او شاید بیشتر مربوط به وجههی سینماییاش باشد، از پرکارترین نمایشنامهنویسان صاحبسبک ایرانی است. بیشتر نمایشنامههایش در بستری تاریخی یا اساطیری به مضامین فلسفی و اجتماعی میپردازد و تقریبا تمام آثارش به نوعی ریشه در پیشینهی کهن ایران دارد، نثر این نمایشنامهها همگی فاخر و آرکائیک است که به صورتی پاکیزه و طبیعی پرداخت شده است و جزئی از سبک نگارنده را تشکیل میدهد. او در آثار نمایشی خود گفتگوهایی درخشان خلق کرده است.
نکتهی بارز دیگر در نمایشنامههای او این است که همگی تکپردهای و واجد جنبههای سینماییاند. همچنین به نظر میرسد که بعضی از آنها نمایشنامهی خواندنی است.
نمایشنامهها: سه نمایشنامهی عروسکی (۱۳۴۲)؛ پهلوان اکبر میمیرد (۱۳۴۴)؛ دنیای مطبوعاتی آقای اسراری (۱۳۴۴)؛ سلطان مار (۱۳۴۵)؛ مجلس ديوان بلخ (۱۳۴۷)؛ هشتمین سفر سندباد (۱۳۵۰)؛ مرگ یزدگرد (۱۳۵۹): میرات و ضیافت (۱۳۵۵)؛ گمشدگان (۱۳۵۷): راه توفانی فرمان پسر فرمان از میان تاریکی (۱۳۵۷): چهار صندوق (۱۳۵۸)؛ خاطرات هنرپیشهی نقش دوم (۱۳۶۲)؛ فتحنامهی کلات (۱۳۶۲): جنگنامهی غلامان (۱۳۶۷): پرده خانه (۱۳۷۲؛ برندهی قلم زرین «جایزهی ادبی گردون»)؛ مجلس قربانی سِنِمّار (۱۳۸۰)؛ افرا یا روز میگذرد (۱۳۸۱)؛ مجلس ضربتزدن (۱۳۸۱)؛ ندبه (۱۳۷۱؛ استکهلم و لس آنجلس؛ ۱۳۸۲؛ تهران)؛ شب هزار و یکم (۱۳۸۲).
برخوانی: آرش (۱۳۵۶)؛ سه بر خوانی (۱۳۷۶)؛ سهرابکشی (۱۳۸۶).
پژوهشها: نمایش در ایران (۱۳۴۴)؛ نمایش در چین (۱۳۴۶؟) ریشهیابی درخت کهن (۱۳۸۳). و چند اثر دیگر که بیشتر فیلمنامه است و مقالاتی در مطبوعات. مجموعهی اغلب نمایشنامههایش در ۱۳۸۲ با عنوان دیوان نمایش در دو مجلد به چاپ رسید.
منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشتهی محمد شریفی / ویراستهی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387