زندگی‌نامه و معرفی آثار ابراهیم یونسی

ابراهیم یونسی (متولد ۱۳۰۵ شمسی؛ بانه) مترجم با نام مستعار «سیروان آزاد» در بعضی از ترجمه‌ها؛ داستان‌نویس. 

تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند. سپس در ۱۳۱۷ برای ادامه‌ی تحصیل در دبیرستان به سقز رفت. در ۱۳۲۲ وارد دبیرستان نظام و سپس دانشکده‌ی افسری شد. در ۱۳۲۷ از دانشکده‌ی افسری فارغ التحصیل گردید و در لشکر رضائيه مأمور خدمت شد. در ۱۳۲۹ به دنبال حادثه‌ای که منجر به قطع پایش شد به تهران منتقل گردید. در ۱۳۳۳ جزء افسران سازمان نظامی حزب توده‌ی ایران دستگیر و محکوم به اعدام شد اما محکومیتش به علت نقص عضو خدمتی با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد (ستوان یونس در رمان داستان یک شهر اشاره به وی دارد). طی دوران محکومیت زبان انگلیسی آموخت. در سال ۱۳۴۰ از زندان آزاد شد. در سال ۱۹۷۷ میلادی (= ۱۳۵۶ شمسی) از دانشگاه سوربن در رشته‌ی «اقتصاد توسعه» درجه‌ی دکتری گرفت. در دولت موقت مهدی بازرگان مدتی استاندار کردستان بود. شهرت او بیشتر به خاطر ترجمه‌های فراوان و ارزشمندش از آثار کلاسیک جهان و همچنین ترجمه و تألیف آثاری در زمینه‌ی ادبیات و خصوصاً داستان‌نویسی است و بخش عمده‌ای از عمر خود را صرف این کار کرده است. اولین رمانش در ۱۳۷۲ منتشر شد و از آن پس در مدتی نه چندان طولانی رمان‌های دیگری نیز انتشار داد. در رمان‌های خود که همگی از رنگ و بویی اجتماعی – سیاسی برخوردار است اشاراتی مفصل به وضعیت «حزب توده‌ی ایران» و تحولات سیاسی کشور در اواخر دوره‌ی رضاشاه و دوره‌ی محمدرضا شاه دارد؛ این ویژگی به لحاظ بازگویی وقایع از زبان کسی که خود در جریان حوادث بوده است حائز ارزش است. در واقع او قالب داستان را برای نقل حوادث و فراز و فرودهای زندگی خود و به تبع آن اوضاع سیاسی کشور برگزیده است. تمام رمان‌های او صبغه‌ای محلی دارد و زمینه‌ی اصلی آن‌ها زندگی و معیشت کردها است و به تبع این ویژگی لغات و عبارات و اشعاری از این قوم به داستان‌ها راه یافته است.

رمان‌ها: دلداده‌ها (۱۳۷۲)؛ گورستان غریبان (۱۳۷۲)؛ مادرم دو بار گریست (۱۳۷۷)؛ دعا برای آرمن (۱۳۷۷)؛ رویا به رؤیا (۱۳۷۹)؛ کج‌کلاه و کولی (۱۳۷۹)، خوش آمدی …! (۱۳۸۱)؛ زمستان بی‌بهار (۱۳۸۲)؛ شکفتن باغ (۱۳۸۳).

گفتگو: یکی از ما (۱۳۸۵؛ خاطرات و دیدگاه‌های استاد ابراهیم یونسی؛ به کوشش غلامرضا درویش).

منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387