دست آخر | ساموئل بکت

معرفی کتاب دست آخر

دست آخر نمایشنامه ای از ساموئل بکت (۱۹۰۶ – ۱۹۸۹)، نویسنده ایرلندی، به زبان فرانسه، که در ۱۹۵۷ در استودیوی شانزلیزه به کارگردانی روزه بلن اجرا شد. دست آخر زندگی را که به طرز مصیبت باری به فقر معنوی نزول کرده است، نسبتاً عمیق تر از در انتظار گودو ترسیم می کند. صحنه عبارت است از یک اتاق تقریباً خالی با نوری خاکستری و پنجره هایی در قسمت بالای دیوار که در پس آن ها جز گستره آسمانی سربی رنگ و دریایی بی حرکت چیزی نیست. “هام” نابینا که روی صندلی راحتی اش میخ کوب شده حوصله اش سر رفته است، می کوشد تا داستان هایی برای خود نقل کند، ولی تصور و حتى باور آنچه در ذهنش می گذرد رفته رفته برایش دشوار می شود. تنها چاره را در این می بیند که مدام “کلاو” را که هنوز از سلامت چشم و پا برخوردار است، ذله کند. صدها و هزارها بار همان چیزهای قبلی را از او مطالبه می کند، دستور می دهد که صندلی راحتی اش را جابه جا کند یا نگاهی به بیرون بیندازد: لذتی مسخره آمیز. خدمتکار غرولند می کند، سرگردان می ماند، نارو هم می زند. عادت، این پیوند نیرومند و ابلهانه او را در اینجا پای بند کرده است و مجبور است که به خرده فرمایش های اربابش تن در دهد. در فاصله چند قدمی، دو صندوق زباله قرار دارد که آشیانه پدر و مادر “هام” است به اسامی “نگ” و “نل”، صورتک هایی با ادا و اصول که تنها در لحظه ای به حرکت در می آیند و از شوربا یا، بر حسب اتفاق از گذشته ای دم می زنند که از اعماق درونشان سر برآورده است. اگر بکت از به کاربستن طنزی موجز و نیش دار و گزنده، دقیقاً شبیه طنزی که دست مایه بسیاری از طراحان است، غافل می ماند این نمایشنامه ثقیل تحمل ناپذیر می شد.

منبع: فرهنگ آثار (جلد اول)