45.000تومان
ناموجود
| نویسنده | یحیی ماهیار نوابی |
|---|---|
| ناشر | |
| جلد | |
| وضعیت جلد | |
| نوبت چاپ | |
| قطع | |
| تعداد صفحه | |
| وضعیت صفحات داخلی | |
| سال چاپ | |
| شابک | 9643314200 |
یادگار زَریر یا یادگار زیران یا اَیاتکار (با یاتکار) زریران (تألیف: حدود سده‌ی ششم میلادی) رساله‌ای حماسی – تاریخی – دینی (حدود ۳۰۰۰کلمه) به زبان پهلوی. اصل آن به زبان پارتی و ظاهراً نثر توأم با نظم بوده، اما صورت کنونی آن منثور و به زبان پهلوی است.
مضمون آن از این قرار است:
پس از ظهور زردشت، گشتاسپ و پیروان او به دین بهی درآمدند. ارجاسپ، پادشاه خیونان (= هونها) از این امر آگاهی یافت و سخت برآشفت و دو تن از خاصگیان يعني ويدرفش جادو (= بیدرفش (جادو)) و نام‌خواست را نزد گشتاسپ فرستاد و از او ترک دین زردشت را خواستار شد. گشتاسپ بدین خواست تن در نداد و به اشاره‌ی زریر برادر مهتر خود قرار بر جنگ با ارجاسب نهاد و لشکر گرد آورد و به جنگ تورانیان رفت. در این جنگ، زریر بعد از دلاوری‌ها، به دست ویدرفش کشته شد اما بستور پسر زریر کین پدر از ویدرفش گرفت و او را به قتل آورد و سرانجام به همت بستور و سپنددات (= اسفندیار) پسر گشتاسپ و گرامیک کَرت (= گرامی) پسر جاماسپ، سپاه توران شکست خورد. سپنددات، ارجاسب را بگرفت و یک دست و یک پایش را برید؛ گوشی از او برداشت و چشمی از وی را با آهن بگداخت و واژگونه بر خری بی‌دم نشاند و به سوی توران روانه ساخت تا این پیغام به خیونان برد که در جنگ با سپنددات دلیر چه گذشت. این منظومه که بهترین اثر حماسی ایران پیش از اسلام است، با واسطه یا بی‌واسطه در آثار حماسی پس از خود، از جمله در شاهنامه‌ی ابومنصوری و خصوصاً شاهنامه‌ی دقیقی مورد استفاده قرار گرفته است. بنونیست (Benveniste) در ۱۹۳۳ میلادی ثابت کرد که این رساله منظوم بوده و در زمان اشکانیان تصنیف شده، و در دوره‌ی ساسانیان تغییراتی در آن راه یافته و به وضع فعلی درآمده است. در ۱۳۲۱ به کوشش ذبیح‌الله صفا به طبع رسید. محمدتقی بهار در ۱۳۱۲ ترجمه‌ی منظومی از آن را منتشر کرد.
منبع: فرهنگ ادبیات فارسی / نوشته‌ی محمد شریفی / ویراسته‌ی محمدرضا جعفری / انتشارات معین / چاپ دوم 1387
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.