میرا | کریستوفر فرانک

معرفی کتاب میرا

میرا (۱۹۶۸) رمانی کوتاه و بسیار قوی از کریستوفر فرانک نویسنده ی فرانسوی است. نویسنده از همان صفحه اول ما را در میان صحنه ای می گذارد که هم دلهره آور است و هم آشنا. «در دشت به دنیا آمدم و غیر از آن چیزی نمی شناسم. ما در مربع ۸۳۷-۳۳۳-۴ شرق زندگی می کنیم. ما یک خانه معمولی داریم، با دیوارهای شفاف.» مربع های شماره دار روی نقشه، واحدهای مسکونی پراکنده در اطراف شهر که آدم ها را در آنها چپانده اند و کم کم همه ی کره ی زمین را خواهد پوشاند. این منظره ی دلهره انگیز هر روز وسعت می گیرد و آن مدینه فاضله ای نیست که انتظار آن را می کشیم. خانه های شفاف نشانه ی آن است که دیگر رازی وجود ندارد و هر چیزی باید در جلوی چشم و با اطلاع همه صورت بگیرد. از ابتدای کتاب متوجه می شویم که نویسنده با چه مهارتی با کمک جزئیاتی که آگاهانه انتخاب کرده و به کار برده، به ما نشان می دهد که کابوس دیوان سالاری هم اکنون گریبان گیر ما شده است. 

میرا را می توان داستانی علمی تخیلی دانست ولی در عین حال داستانی سوررئالیستی نیز به شمار می رود. داستان میرا در جامعه ای رخ می دهد که در آن ارزش ها ضد ارزش شده اند. در این جامعه همه باید به هم لبخند بزنند و اگر کسی از این کار طفره برود او را جراحی می کنند. سپس نقابی بر چهره اش می گذارند که قابل برداشتن نیست و بعد از مدتی جذب صورتش می شود و به همان حال می ماند. زمانی که این داستان در آن رخ می دهد مشخص نیست اما جغرافیای آن به خوبی ترسیم شده است: یک دشت بیکران که سراسر آن با قیر پوشانده شده است و روزهایی که هوا گرم است ابر سیاهی سطح آن را می پوشاند.

میرا روایتی کاملاً نو است، یعنی در آن خواننده را به جایی می کشاند که خود را مصادف با ذهنیت گوینده بیابد در حالی که با او یکی نمی شود و فاصله اش را حفظ می کند. در جهانی که شباهت به زندان دارد نجات و رهایی چهره ی عشق را دارد، اما این چهره ترسناک است زیرا عشق مکان همه ی خطرهاست. عشق هم نقطه ی زندگی و هم نقطه ی مرگ است.