تاریخ ماد | ا.م.دیاکونوف

معرفی کتاب تاریخ ماد

تاریخ ماد اثری است پژوهشی به زبان روسی از ایگور میخائیلوویچ دیاکونوف (۱۹۱۴۔ ۱۹۹۹)، مورخ، زبان شناس و خاورشناس روس، استاد علوم تاریخ و عضو افتخاری انجمن آسیایی سلطنتی بریتانیا، درباره دوره ای بس ناشناخته از تاریخ ایران که در ۱۹۵۶ منتشر شد. دوره مادها، به دلیل کمبود اسناد و مدارک و منابع موثق، هنوز یکی از بحث انگیزترین دوره های تاریخی ایران است و از آنجا که آغاز تشکیل حکومتی یکپارچه و مستقل است یکی از مهمترین دوره های تاریخی ایران نیز به شمار می رود. دیاکونوف بیشتر بر اساس منابع کتبی که به زبانهای سومری و اکدی (به لهجه های بابلی و آشوری) و ایلامی و اورارتویی و پارسی باستان و اوستایی و عبری قدیم و یونانی و لاتینی و ارمنی قدیم نوشته شده درباره این دوره از تاریخ ایران تحقیق کرده است. اهمیت پژوهش او نیز در استفاده از همین منابع است چرا که شواهد باستان شناسی از این دوران بس اندک است و دیاکونوف تنها از استنتاجهای آماده باستان شناختی بهره برده است. بررسی مؤلف تاریخ ایران زمین را از عهد قدیم تا زمان تأسیس دولت مادی و انشعاب و تجزیه آن را از ماد بزرگ (عراق عجم) و ماد کوچک (آذربایجان) دربر می گیرد. شاهنشاهی ماد، با آنکه دیری نپایید، در تاریخ ایران نقش مهمی داشت. در آن دورانی که آشوریان بر سراسر آسیای غربی مسلط بودند، مادها اولین قومی بودند که موفق شدند حکومت آنان را براندازند، همچنین هجوم قبایل چادر نشین اسکوتها (سیتها) را دفع کنند و برخی اقوام را که به حالت بدویت می زیستند وارد دایرۀ مدنیت سازند. ظاهراً تعالیمی که بعدها بر مبنای دین زردشت قرار گرفت نیز در سرزمین ماد گسترش یافت.

منبع: فرهنگ آثار ایرانی ـ اسلامی (جلد دوم)